Бисмиллоҳир роҳманир роҳим

 

 

Кириш:

 

 

Бу қисса бир имом ҳақида сўзлар,

Уни эслаганда ёш тўкар кўзлар.

 

Чорак аср олдин йўқолди имом,

Унинг номи бўлди, эл аро бадном.

 

То ҳануз йўқ ундан дому дараклар,

Уни эслаб ҳануз, йиғлар юраклар.

 

У киши шаҳидлар султони эрур,

Бу қисса шу устоз достони эрур,

 

У киши ҳақ учун жони фидодир,

Бу қазою қадар, амри Худодир.

 

Ўқиганлар ибрат олсин ё Роббий,

Шу мақсадда буни ёзмоқда Саҳвий!

 

 

 

1.

 

 

Бу қори яшаган, ушбу диёрда,

Даҳрийлар турарди лек иқтидорда.

 

На йўл бор эди дину имонга,

На заррача ҳурмат буюк қуръонга.

 

Даҳрийлар йўқ қилди, на бўлса тамом,

Мўмин мусулмонлар бўлди, қатли ом.

 

Русларга бўлгандик, бир мустамлака,

Булар ука бўлса, рус катта ака.

 

Бу диёр аслида ислом диёри,

Қолмаган қўлида эрк ихтиёри.

 

Шундай бир даҳшатли қалтис замонда,

Алломалар юрти водий томонда.

 

Яшар эди бу шайх ғариб бечора,

Замона зайлига йўқ эди чора.

 

У илм олганди риёзат чекиб,

Илм дарёсига кетганди чўкиб.

 

Унда бор эдида бир туғма талант,

Азал насибаси эдида баланд.

 

Дин имондан асар йўқ бир замонда,

Унинг ўй хаёли эди, қуръонда.

 

Китоблар ҳам тақчил топилмас эди,

У замонда китоб сотилмас эди.

 

Даҳрийлардан омон қолган баъзи бир,

Китоблар бўларди, қўл ёзма нодир.

 

Шуларни ўқишдан бошқа чора йўқ,

Уни топганида кўнгли бўлар тўқ.

 

Илм олган эди, дайдиб ҳар ёқда,

Бир жойда ўтириб ўқиш қаёқда?!

 

Диндан узоқ бўлган бари халойиқ,

Уни танимас не ҳурматга лойиқ?!

 

У ҳам яширади ўзини элдан,

Бало келмасин деб, мабодо тилдан.

 

Уни ҳам кузатар эди, жосуслар,

Бундай замонага бўлсин афсуслар.

 

Унинг бир ошнаси бор эди эй воҳ,

Унинг исми бўлганди Раҳматуллоҳ!

 

Аллома дея, у лақаб олганди,
Ўзбек сарф наҳвига асос солганди.

 

Ичига сиғмаган эди, ҳиммати,

Йўқ қилди, давлатнинг махфий хизмати.

 

Махфий кучлар доим кузатишарди,
Диндор топса тезда «тузатишарди.»

 

Агар тузатишга бўлмаса имкон,

Демак, ундайлардан олиш керак жон.

 

Шундай давр эди, ушбу диёрда,

Ҳақ аҳлини боши доимо дорда.

 

Бор эди шунда ҳам расмий муллалар,

Бошида қозондек ўраб саллалар.

 

Улар даҳрийларга қиларди хизмат,
Бу хизматлар асли бир пулга қиммат.

 

Улар учун лекин фахр эди бу,

Динга фитна солган, сеҳр эди бу.

 

Улар дин номидан гапиришарди,

Нималар дейишни, хўп билишарди.

 

Улар ўқитилган эди, атайин,

Диний саводлари йўқ эди, тайин.

 

Улар тортиб олган ниқоб юзига,

Ояту ҳадислар қўшиб сўзига.

 

Авомни чалғитар эдилар доим,

Дин деб, сафсатани айтар мулойим.

 

Улар сохтакорлар ва динфурушлар,

Туфайли бўлди кўп жанжал, урушлар.

 

Шулар ҳақ аҳлига, чиқдилар қарши,

Шу сабаб титради, Аллоҳнинг арши.

 

Шулар сабаб, кўздан оқди жолалар,

Етим қолди қанча, гўдак болалар?!

 

Булар дин номидан, берарди фатво,

Шу билан у дунё, бу дунё, расво.

 

Булар махфий хизмат учун қул эди,
Динни сотиб топганлари пул эди.

 

Шунақа бир пайтда турганда аҳвол,

Кутмаганда нелар бўлди, назар сол.

 

 

2.

 

Даҳрийлар каттаси номи Михаил,

Унинг ишларига дейишар қоил.

 

Деди, бизнинг тутган бу йўл. хатодир,
Дунёни яратган зот, бир Худодир!

 

Бизлар адашганмиз ақидамизда,

Тан олайлик, инсоф бўлса гар бизда.

 

Қайта қуриш керак, бу жамиятни,

Поклайлик ҳаммамиз қайта ниятни.

 

Хуллас, у бошлади қайта қуришни,

Турли ғалаёну, турли урушни.

 

Унинг давриндаги ошкораликни,

Халқдаги қашшоқлик, бечораликни.

 

Аввал кўрган эмас эди, халойиқ,

Барибир бу кимса, таҳсинга лойиқ.

 

У киши даврида, Ўзбекистонда,

Зулматларда ётган бир зимистонда.

 

Ёритди ўлкани имон нурлари,

Унутилган эди, дин имон бари.

 

Ўша даврдаги миллат элатлар,

Ўзлигини англаб бошлади сартлар.

 

Миллий туйғулари жўш урган замон,

Баъзи ўлкаларда оқди ноҳақ қон.

 

Хулласи бошланди мамлакат аро,

Турли туман ғавғо, турли можаро.

 

Иттифоқ сафида ўн бешта ўлка,

Ажралиб кетишди, бўлак бўлакка.

 

Мустақил бўлдилар кутилмаганда,

Бу тарихлар ҳали битилмаганда.

 

Шу эркинлик даври келганда қаранг,

Бу халқ ўз динига, етишди аранг.

 

Очилди ўлкада минглаб масжидлар,

Динга қайтди кўплаб, муртад, мардудлар.

 

Намозхонлар билан тўлди намозгоҳ,

Бу яқин тарихга бўлганмиз гувоҳ.

 

Мана шу замонда бизнинг имом ҳам,

Элнинг дарди учун бўлдику малҳам.

 

У ҳам амри маъруф, даъватга кирди,

Баён этиб бўлмас, суръатга кирди.

 

Бино бўлган қадим қадим замонда,

Масжидлар кўп эдида Андижонда.

 

Очдилар бир эски масжидни қайта,

Таъмир айладилар бисмиллоҳ айта.

 

Омбор бўлиб турган, бу эски масжид,
Яна ороланди, олиб қувват, дид.

 

Бу ерда аҳоли бирлашиб тамом,

У шайхни қилдилар масжидга имом.

 

У бошлади элга беришни таълим,

У бу элга бўлди, устоз муаллим.

 

Тушунтирди элга дин, имон, надир,

Бизга индирилган ҳақ, Қуръон надир?!

 

Тавҳиднинг маъноси надир оламда,

Имон қандай бўлар, Бани Одамда?!

 

Қандай гуноҳ бўлар экан, ширк деган?

Нега кечирилмас бу мушрик деган?!

 

Турли бидъатлару, турли хурофот,

Нечук бўлар жазо ёки, мукофот?!

 

Нимадан иборат Наби суннати,

Баён этмоқликка етди ҳиммати.

 

Барча тариқатлар, сўфилар, пирлар,

Авлиё саналган юраги кирлар.

 

Надир бу нубувват мазмуни асли,

Кимдан таралгандир, инсоннинг насли?

 

Нега бу дунёга яралдик бизлар,

Ким ҳақу ким ноҳақ, англанглар сизлар!

 

Барчасин бирма бир, қиларди баён,

Элга ошкор бўлди, ҳақиқат аён.

 

Ташна кўнгилларни суғорарди у,

Оқимга қарши сузиб борарди у.

 

Чақмоқдек, зулматни ёритган замон,

Зулмат аҳли кўзи кўр бўлди шу он.

 

Улар тан олмади, бу ҳақиқатни,

Тарк этмасмиз дея, пир, тариқатни.

 

Мазҳабимиз бизнинг ханафий дея,

Қаранг ҳақ аҳлини, солди не кўя?

 

Сарой муллалари томонидан ҳам,

Бўларди турли хил зуғум дамба дам.

 

Унга қарши чиқди, ҳатто ҳукумат,

Унинг тепасида турган бир бадбахт.

 

Атиги беш йилча имом бўлди у,

Кўп дўқ пўписадан тамом бўлди у.

 

Унинг бу муддат қилган ишларин,

Санаш имкони йўқ, бирма бир, барин.

 

Имкон қадар бунда, этарман баён,

Букунги ёшларга бўлсин бу аён.

​

​

3.

 

 

Даҳрийлар зулмидан бўлдик мустақил,

Лекин, ҳали эдик, нафсимизга қул.

 

Мустақиллик келди, кутилмаганда,
Келмасди, тақдирга битилмаганда.

 

ИАК деган золим, ҳукмрон эди,
У «бизлар мустақил бўлмаймиз» деди.

 

Қулликдан тўсмасди, унинг ғурури,

Шунга мойил эди, руҳи, шуури,

 

Бу ўлка тарихин қилинг эътибор,

Эрк учун курашган кишилар бисёр.

​

Босмачи дейилди, уларнинг номи,

Буям адолатнинг бир интиқоми.

 

Дину ватан учун, курашган зотлар,
Ўз авлодларига бўлдику ётлар.

 

Даҳрийлар доҳийси, улуғланарди,

Даҳрийликни ҳақ йўл деб, танланарди.

 

Мусулмон аждодлар қилинди бадном,

Шундай бўлган эди, шу давр, айём.

 

Кутмаганда келиб қолди истиқлол,

Даҳрий ИАК қолган эди, ҳайрон лол.

 

У тахтини қўлдан бермаслик учун,
Курашга ташлади, бор имкон, кучин.

 

Рамазондан кейин келади шаввал,

Котиб деган номи, ўзгарди аввал,

 

Салтанат жиловин олгунча қўлга,

У ҳам кириб чиқди, турли хил йўлга.

 

Одамлар нисбатан эркинроқ эди,

ИАК эса, айёр ва қўрқоқ эди.

 

Халқ билан учрашиш малол келарди,

Унга элу юртдан савол келарди.

 

Унга керак эмас бу элнинг ғами,

Унга керак элнинг, чиқмасин дами.

 

Наманганга бориб, қайтди Тошига,

Билмасди, не бало тушар бошига.

 

Халойиқ келар деб, уни кутарди,
Шу сабаб Тоҳирвой элни кўтарди.

 

Ҳоким биносига тўлди оломон,

Ҳокимлар халқ тилин билмаса ёмон.

 

Мажбур бўлди, қайтиб келишга,

Тоҳир мажбур қилди, уни бу ишга.

 

У келиб халқ билан учрашди охир,

Қўрқоқ заифлиги бўлганди зоҳир.

 

ИАК унутолмай ўтди Тоҳирни,

Фитна фасодларга уста моҳирни.

 

Ўшанда бўлганди бир фитна зоҳир,

Микрофонни тотиб олганди Тоҳир.

 

Талаб қилган эди, ундан оломон,

Ислом давлатини эълон қил! Шу он!

 

ИАК қолган эди, довдираб тил лол,

Унга бу воқеъа, келганди малол.

 

У Тоҳир олдида турди қалтираб,

Йиқиларди кимдир турмаса тираб.

 

Кўп ваъдалар берди, алдаб Тоҳирни,

Ҳали ғўр, ёш бола, билмас соҳирни.

 

Шу пайтда ИАК бўлди бечора,

Топмоқ учун ушбу дардига чора.

 

Таклиф этишганди буюк имомни,

Тарқатиб берсин деб, бу издиҳомни.

 

Имом келиб, қилгач панду насиҳат,

Халқ босилиб, ҳамма қолди тан сиҳат.

 

Одамлар уйига тарқалишсин деб,

Уйида ўтирсин энди ошни еб!

 

Ҳаммангиз сайловга тўла келинглар,

Сайловда ИАКга овоз беринглар,

 

Дея буйруқ берди, кейин Тоҳирвой,

Кейин сайлов бўлди, тез, кейинги ой.

 

ИАК сайлов қилиб, бўлди юртбоши,
Уни танимасди халқ қари ёши.

 

Сайловида ғолиб бўлган замони,

Чиқди уни аввал бошлаб фармони.

 

Йўқ қилинг Тоҳирни тўдаси билан,

Ўзи тузиб олган ўрдаси билан.

 

Шунда қамалганди анча одамлар,

Ҳали омон омон эди, у дамлар.

 

У ҳукмдорликни киритгач қўлга,
Элни бошлар эди, нотўғри йўлга.

,

Даҳрийлик ғояси топди инқироз,
Унга қайта олмас ИАК қайта боз.

 

Лекин, у динга ҳам қайтмасди асло,
Чунки, ўзи динсиз, фосиқу расво.

 

Кейин тазйиқларни, бошлади зимдан,

Қасд ола бошлади, аста ҳар кимдан.

 

Абдуллоҳ Ўтани йўқ қилди кейин,

Ҳалиям бирорта хабар йўқ, тайин.

 

ИАК асли динсиз топган тарбия,
Даҳрий доҳийларга куйлаб мадҳия.

 

Унга ёт эди, бу дин билан Ислом,

Гарчи, у бадбахтнинг исми ҳам ислом.

 

То ўзи бўлгунча ҳокими мутлақ,

Йўқ қилди, фарқи йўқ, ҳақми у ноҳақ?!

 

Тинмасдан курашди тожу тахт учун,

Элга эмас, ўзига хос бахт учун.

 

Шундан бошлаб зулмин, эттирди давом,
Ҳали нелар бўлар, билмасди авом.

​

​

​

​

4.

 

 

 

То бу дунё пайдо бўлгандан бери,

Ҳукмдору подшоҳ деган аксари.

 

Доим ҳақ йўлига қарши туришган,

Ҳақ аҳлини кўрса, ушлаб уришган.

 

Қаранг пайғамбарлар қиссаларини,

Ўқиб фикр қилиб кўринг барини.

 

Ҳаммасига қарши чиққан бўлса ким,

Ўша замондаги подшоҳу ҳоким.

 

Ғариб ғураболар чиқмайди қарши,
Чунки, йўқ уларнинг тахт ила арши.

 

Фарзанд учун чеккан, нолаю андуҳ,

Бир фарзанди кофир бўлган пайти Нуҳ.

 

Намруддан Иброҳим топгандир омон,

Мусонинг душмани, Фиравну, Ҳомон.

 

Қатл қилинганди Закариё ҳам,

Унинг бир пайғамбар ўғли, Яҳё ҳам.

 

Исони ҳам қатл қилмоқчи бўлди,

У осмонга чиқиб кетиб қутулди.

 

Набилар саййиди бўлган Муҳаммад,

Кўп чекди қавмидан зулм ила заҳмат.

 

Уларга эргашган инсонлар бари,

Ўтган бўлса неча аср илгари.

 

Аксари подшоҳлар бўлишган золим,

Саломат қолмаган зулмидан олим.

 

Доим бўлиб келган, зулм, истибдод,

Дод бу мустабидлар дастидан, минг дод!

 

Навбат етишганда бизнинг имомга,
У рўбарў бўлди, тазвиру домга.

 

Унга чоҳ қаздилар, расмий имомлар,

Ваҳҳобий деб, уни қилди бадномлар.

 

Золим мустабиднинг махфий хизмати,

Йўқдир инсон зотин, қадри қиммати.

 

Улар кузатишар зимдан имомни,
Масжидга тўпланган ҳар издиҳомни.

 

Мустабид бу шайхни, яхши танирди,

Ва уни ўзига душман санирди.

 

Наманганда шунча катта оломон,

Жим бўлган бу шайхни кўришган замон.

 

У тарқал деганда, тарқалди бу эл,

Демак, қайтиб келар, бу деса, гар кел.

 

Бу одамда кўпдир хавфу хатарлар,
Ҳали бўлар балким, бундан батарлар.

 

Унинг масжидида ўн минглаб одам,
Ибодат қилади, доим дамодам.

 

Агар у «бос» дея, қилса ишорат,

Оломон бизларни қилади ғорат.

 

Ҳалиям у фақат қилар маъруза,
Мавзулари фақат намозу рўза.

 

Сиёсатдан ҳали гапирган эмас,

Мабодо гапирса, нималар демас?!

 

Мана қўшни афғон тупроғида ҳам,

Адо бўлмаяпди урушлар ҳечам.

 

Толибон дегани, бўлдику пайдо,

Бу диндорлар кўпи, уларга шайдо.

 

Юртдан қочиб кетган, Тоҳир шпана,

Толиблар қўйнидан топди бошпана.

 

Булар бари менинг душманларимдир,

Менинг номим эса, Ислом Каримдир.

 

Мен буларни бир бир, қиладирман йўқ,

Хотирим жам бўлсин, бўлсин кўнглим тўқ.

 

Махфий хизматларим то ҳалигача,

Бир чора топмади, айтсамда неча.

 

Уларнинг бошлиғин ўзгартираман,

Кимни танлашимни ўзим биламан.

 

Шу каби, хаёллар ичра бу золим,
Ўйларди не қилса, йўқ бўлар олим.

 

Биттас бор қилган беҳад жиноят,

Унинг номи эди, Рустам Иноят.

 

Мустабид чорлади уни қошига,

Сен кел деди, махфий хизмат бошига.

 

Шартим шу, йўқ қилгил, ушбу имомни,

У кўп тарқатмоқда, дину исломни.

 

Бошлиқ бўлди шунда, Рустам Иноят,

Қилмоқ учун катта, улкан жиноят.

 

Минг тўққиз юз, тўқсон бешда эди йил,
Май ойида Рустам бошлиқ бўлди бил.

 

Мустақиллик куни, байрам бўларди,

ИАК байрам қилиб, кўнгли тўларди.

 

Шу байрамда бўлсин, ИАК кўнгли шод,

Дея, Рустам қилди, кўп зулму бедод.

 

У имомни йўқотишни ўйларди,
Яқин одамига буни сўзларди.

 

Унга етиб келар эди, ҳар куни,

Имом нима қилди, кундузи туни.

 

Жосуслар масжидни ўраб олганди,
Имом ҳам курашиб чарчаб толганди.

 

Уни пойлашарди босган қадамин,
Нима деганию, ҳар олган дамин.

 

Бир марта уйини ўтга қўйдилар,

Юрагига қўрқув солиб кулдилар.

 

Нафас олишга ҳам йўқ эди, имкон,

Кўп оғир босимда, яшар у инсон.

 

Абдуллоҳ Ўтани ўғирлашганди,

Яна кўп одамни ҳам ушлашганди.

 

Буларни ҳаммасин у билар эди,

Хавфу хатарларни ҳам сезар эди.

 

Унга айтишганди холис одамлар,
Юртни тарк этинг деб, шу оғир дамлар.

 

У қавмини ташлаб кетаолмасди,
Кетса мақсадига етаолмасди.

 

У биларди бирор айби йўқлигин,

Аллоҳ қазосига кўнгли тўқлигин.

 

Шундай таҳликага тўла дамларда,

Сабр топилмайди кўп одамларда.

 

У биларди агар ушлаб кетишса,

Шу бўлса мақсади, шунга етишса.

 

Қамоқда умримни ўтказай дерди,
Ўзинмас аҳлининг ғамини ерди.

 

У ўйларди кўпроқ ўзин қавмини,

Бағишлаган қанча лайлу навмини.

 

Ўз жони кўзига кўринмас эди,

Ўзин сақламоққа уринмас эди.

 

Эҳтиётин гарчи қилсада қоим,

У ёғи таваккал дер эди, доим.

 

Бу йўлда ўлмоқни шарафлигини,

Бу йўлни ҳақиқат тарафлигини.

 

Бу шаҳодат йўли эканлигини,

Бу боққа уруғлар экканлигини.

 

Англарди, мабодо фидо бўлса жон,

Шу билан саломат қолса бу имон.

 

Олса олишади демак, жонимни,
Тўкса тўкишади ноҳақ қонимни.

 

Бу йўлда набилар қони тўкилган,

Қанча буюк зотлар, уриб, сўкилган?!

 

Улар қисматининг меросхўри ман,

Уларнинг меросин, асраб қўрийман.

 

Шу даъват йўлида гар чиқса жоним,

Ажаб эрмас раҳм этса, Раҳмоним!

 

Шаҳидлар сафидан жой берса менга,

Ўзига дер, яна не керак сенга?!

 

Таҳликада турган маҳзун имомга,

Хабар келди, келинг деб издиҳомга.

 

Масковда бўлармиш улуғ анжуман,
Олимлар келармиш кўп турли туман.

 

Бу киши боришни қилди ихтиёр,

Тақдирда битилган демак, шу қарор.

 

Ҳозирлик кўришар эди сафарга,

Аллоҳ етиштирсин дея зафарга.

 

Ҳамроҳи Рамазон Маткарим эди,

Бир фидоий ва кўнгли ярим эди.

 

Шайхни хизматига отланди у кас,

Билмадилар ИАК қанчалик нокас.

 

Тошкентдан учишга қилдилар қарор,

Айби йўқ одамга қочиш на даркор?!

 

Ўшдан кетмадилар сафарга бу дам,

Гарчи бор бўлсада, ёрдамчи одам.

 

Ҳукумат кўрсин ва билсинлар тамом,

Бизда бир жиноят йўқдир, батамом.

 

Агар қонунига қилса риоя,

Ўз қонунин ўзи қилмаса зоя.

 

Уларнинг ҳаққи йўқ, тўсишга йўлни,

Келишиб қўлига бердилар қўлни.

 

Оқибат не бўлди қиларман баён,

Гарчи бу кўпларга бўлгандир аён!

​

​

5.

 

 

ИАК мулозими Рустам Иноят,

Бир қулай фурсатни топди ниҳоят.

 

Унга етиб келди шундай бир хабар,

Бу хабар оддиймас, балким хушхабар.

 

Имом билет олган, Масков томонга,

Баҳона топилди феъли ёмонга.

 

Унинг ўзи ёлғиз эмасдир бироқ,

Ёнида ҳамроҳи бор экан шундоқ.

 

Улар учар экан, афсус жуда суст,

Эрталаб йигирма тўққизда август.

 

Лекин, байрамимиз олдидан экан,

Балким бу байрамга совға бўларкан.

 

Ўйлаб ўйга ботди, Рустам Иноят,

Унга маъқул бўлди, бу фикр ғоят.

 

Имомни ўн минглаб одамлари бор,

Уни ҳибс қилиш бўлгандир душвор.

 

Тошкентда у энди, ёлғиз ўзидир,

Уни йўқ қилиш бу ИАК сўзидир.

 

Ёнида шеригин гарчи айби йўқ,

Уни ҳам йўқот деб, қилди ИАК дўқ.

 

Хуфя таёрланди махсус хизматлар,

Оёқ ости бўлди, иззат ҳурматлар.

 

Бу қулай фурсатни бермайин деб бой,

Рустам шахсан ўзи келди хойнаҳой.

 

Жомеъ масжидида намозхонларни,

Ғалаён қилар деб, бу инсонларни.

 

Бир оз қўрқув ила ҳадик бор эди,

ИАКни кўзига, дунё тор эди.

 

Шу сабаб, мудофа вазири дарҳол,

Ҳарбий қўшинларни тўплади ал ҳол.

 

Ҳарбийлар тўпланиб вилоятлардан,
Ажраб адо бўлиб, ҳаловатлардан.

 

Андижон шаҳрига олиб келинди,

Ҳар эҳтимолликни олди олинди.

 

Мабодо исёнга чиқса оломон,

ИАК тайёр эди, тўкишликка қон.

 

Лекин, Жомеъ аҳли ҳали билмасди,

Нелар бўлажагин хаёл қилмасди.

 

Аскарларни тайёр қилиб қўйдилар,

Ошни еб, ароқни ичиб, тўйдилар.

 

Энди ўша кунни кутишлик қолди,

Кун келди, қалбларга ғулғула солди.

 

Аэропортга келиб Рустам Иноят,

Буюк Аллоҳ унга қилсин кифоят.

 

Тайинлаб қўйди ўз жосусларига,

Кейин фойда бўлмас афсусларига.

 

Қаранглар шу икки киши келганда,

Сергак тур, довдираб қолмагин санда.

 

Одамлардан секин ажратиб олинг,

Кейин алоҳида хонага солинг.

 

Аэропорт ичида хизматчилари,

Бу ерда нима гап, англамас бари.

 

Улар бажардилар Рустам буйруғин,

Яъниким, мустабид ИАК, қуйруғин.

 

Бу икки кишини ҳужжат баҳона,

Илтифот қилдилар унга шоҳона.

 

Текширамиз дея, олиб кетдилар,

Ёвузлар мақсадга охир етдилар.

 

У ёқда турарди маскалар кийган,

Тўрт бешта баҳайбат, русми ё арман.

 

Улар ушладилар бу икки жонни,

Хурсанд қилиб ИАК деган, шайтонни.

 

Қўлларин кишанлаб, олиб кетдилар,

Йўловчилар йўлда қолиб кетдилар.

 

Бир соат ўтмасдан бу икки маҳбус,

Олиб келинади бир жойга махсус.

 

Бу жойни МХХ зиндони дерлар,

Бу ерда одамлар бошини ерлар.

 

Бу ерга келтирган одамлар кейин,

Бошқа бу хонага кирмас атайин.

 

Имом ажратилди, у ҳамроҳидан,

Дунё титрар эди, булар оҳидан.

 

Қоронғу хонада ёлғиз қўйдилар,

Унинг қалб юрагин тиғсиз сўйдилар.

 

Унга тегмай турди, бир муддат булар,

Кутди Жомеъ аҳли энди не қилар?

 

Жомеъда бошланди, саросималар,

Бари беҳудадир бу ваҳималар.

 

Жомеъ аҳли билди, имом йўқолди,
Золим ИАК ундан қасдини олди.

 

Шумхабар тарқалди жумла жаҳонга,

Қалбларда имонлар, тушди туғёнга.

 

Халойиқ довдираб излаб бошлади,

Ҳамма бир бирига, сўзлаб бошлади.

 

Нима қилишини билмас оломон,
Йўл бошловчи одам кўринмас ҳамон.

 

Имомнинг ноиби Абдуғафур ҳам,
Қўрқандан довдираб қолганди, шу дам.

 

Ҳукумат кучлари жанга шай эди,

ИАКнинг ичгани, шароб май эди.

 

У қаттиқ қўрқарди, халқ исёнидан,

Айрилиб қолишдан ширин жонидан.

 

Барча визирлару казо казолар,

Байрам куни тутган эди азолар.

 

Уларга татимай қолдику байрам,
Энди не бўлиши, аниқмас мубҳам.

 

Тезда тугатишди байрам тўйини,

Қўрқув эгаллаган ИАК ўйини.

 

У энди кутарди, ҳар куни хабар,

Бу хабар у учун эди, мўътабар.

 

Андижонда нима бўляпди экан,

Жомеъ аҳли нима қиляпди экан?.

 

Унга етказилар хабар ҳар соат,

Барча мулозимлар қилар итоат.

 

Бу буюк имомни севган одамлар,

Энди қўяр экан, қандай қадамлар?!

 

Токи улар кетмас эканлар тинчиб,

Бу имомни бўлмас эди, «тинчитиб.»

 

Уни йўқ қилишга, қўрқиб турарди,

«Керак бўлса, чиқар» деб, дўқ урарди.

 

Имом ертўлада, ёлғиз хонада,

Бу жой унинг учун, бир кошонада.

 

Тинмай қуръон ўқиб, қилар қироат,

Бу иш эди, доим у учун одат.

 

Уни ҳеч ким сўроқ, савол қилмасди,
Нега қамашганин биров билмасди.

 

ИАКнинг мақсади, ёвузлик эди,

Буни Иноятдан бошқа билмасди.

 

«Агар тинчиб кетса, аҳли Андижон,
Бу одамни тезда, йўқ қилгил, шу он!

 

Агар бошласалар улар исённи,

Бостиргин, майлида тўксангда қонни.

 

Агар зарур бўлса, билгил мабодо,

Борган сари жанжал бўлса зиёда.

 

Имомни уйига қайтариб юбор,

Тинчликни сақлашлик бўлсин устувор!»

 

Рустам бу гапларни, эшитар эди,

ИАКни юпатиб, қиламан деди.

 

Жомеъ аҳли эса, парокандадир,

Билмаслар айб сенда, ёки мендадир?!

 

Жумага тўпланди минг минг оломон,

Ҳамма ниманидир, кутарди ҳайрон.

 

Мулла Абдуғафур қилди маъруза,

Маърузаси қисқа бўлганди жуда.

 

Деди, бизлар бориб, ариза ёздик,

Буни эшитиб биз, ақлдан оздик.

 

Нима дейди, қаранг Абдуғафурни,

Наҳот кимлигини билмас кофирни?!

 

Милиция ваъда берибди қаранг,

Йўқолган имомни излармиш аранг.

 

Имомни акаси Абдуғани ҳам,

Ярим соат нутқ қилди, ўша дам.

 

Униям гаплари ушбу мавзуда,

Буларни эшитиш қизиқдир жуда.

 

Ҳаммаси айтяпди, милициямиз,

Бизга ваъда берди, деди, топамиз!

 

ИАК ўғирлаган эди, имомни,

Ментлар алдар эди, бу издиҳомни.

 

Кимдир бақирарди, Аллоҳу Акбар,

Ким дерди, бақирма, етмасин зарар.

 

Қайғуга ботганди Жомеъни қавми,

Лайлга айланди, уларнинг явми.

 

Ким нима қилишни билмай турарди,

Бошчисиз оломон изғиб юрарди.

 

Кимдир деди, кетдик ҳоким олдига,

Кимдир айтди, энди кечга қолдига.

 

Хуллас калом шундай тугади жума,

Менга, «нега бундай қилдинглар» дема!

 

Шов шувлар бир ҳафта ўтгач босилди,

Одамлар савдога, ишга шошилди.

 

ИАК кутган исён, бермай қолди рўй,

Хурсанд бўлиб деди, энди қўйни сўй.

 

Рустам Иноятни қилди зиёфат,

Деди ёмон экансан, сан касофат.

 

Сенга мени жуда, ҳурматим ошди,

Энди ишни пишир, душман ҳам қочди.

 

Рустам гарчи сенинг жаллодларинг кўп,

Бу ишга ҳаммаси ярамайди хўп.

 

Буни қилган одам, бўлсинда довдир,

Бу ишни бажаргач, уни ҳам ўлдир.

 

Шундай келишдилар, бу икки шайтон,

Ноҳақ ноқонуний тўкишликка қон.

 

Иноят боплайман ўзим деб кетди,

ИАК хурсанд бўлди, мақсадга етди.

 

Ботилнинг доимо ишлари ботил,

Олиб келинди тез, иккита қотил.

 

Улар русийзабон жиноятчилар,

Ўлим ҳукмин олган хиёнатчилар.

 

Улар кириб қатл қилди имомни,

Ноҳақдан тўкдилар, беҳуда қонни.

 

Қатл қилди, унинг ҳамроҳини ҳам,

Бу жиноят ошкор бўлмасин ҳечам.

 

Ўликлар жасадин олиб кетдилар,

Номаълум бир ерга кўмиб келдилар.

 

Кейин бир ҳафтача, бу икки нокас,

Героинни ҳидлаб бўлдилар сармаст.

 

Кейин, бу иккови овқат дедилар,

Берилган нарсани барин едилар.

 

Шу билан уйқудан турмади бошқа,

Заҳар солинганди ейилган ошқа.

 

Жиноят изини яширди булар,

Аллоҳнинг каломин тан олмас улар.

 

Силлиққина қилиб бажаргач ишни,

Кўтарди ИАКдан катта ташвишни.

 

ИАК бўлди ундан доим миннатдор,
Иноятов топди ҳурмат эътибор.

 

Жомеъ аҳли эса, тарқалиб кетди,

Қамалиш навбати уларга етди.

 

Уларнинг қанчаси қамалди кейин,

Қанчаси тарк этди, юртни атайин.

 

Қанчаси жомеъга келмайин қўйди,

Қанчаси жойидан жилмайин қўйди.

 

Кейинроқ умуман ёпилди масжид,

Шу билан ҳаммаси бўлдику жим жит.

 

Фақат битта гуруҳ ёшлар бор эди,

Уларнинг кўзига дунё тор эди.

 

Уларнинг мақсади қасос олишдир,

ИАКнинг кўнглига қўрқув солишдир.

 

Омади келмади лекин уларни,

Ўз жойида баён этдим буларни.

 

Уларнинг алами ичида қолди,

ИАК улардан ҳам қасосин олди.

 

Генерал бўлди сўнг Рустам Иноят,

Чунки, қилган эди, улкан жиноят!

​

​

6.

 

 

 

ИАК деган малъун, бир каззоб эди,
Иши дин аҳлига, изтироб эди.

 

Тоҳирдан аламин ололмаганди,

Уни ҳеч турмага сололмаганди.

 

У қочиб кетишга улгуриб қолди,

ИАК бошқалардан ўчини олди.

 

Тоҳир макон тутди Афғонистонда,

Дўқ уриб турарди, у онда сонда.

 

Қочоқ мусулмонлар бориб олдига,

Дерлар: ундан ҳам балога қолдига.

 

Мазҳабпараст мутаассиб эди у,

Мазҳабга ҳамма кириш шарт деди у.

 

Суннат аҳлига кўп берди азоблар,

Бу ҳақда ёзилган кўплаб китоблар.

 

Тоҳир бир жоҳили мураккаб эди,

Мусулмонлар унга бир маркаб эди.

 

Амирлик даъвоси тушган дилига,
Гапирар не келса, энди тилига.

 

Мавороуннаҳр Амири мен дер,
Ўзича гўёки диннинг ғамин ер.

 

Кўп аҳмоқлик қилди, то ўлгунгача,
Катта хатоларга қўл урди неча.

 

То уйига бомба тушгунча Тоҳир,

Беҳад фитналарни қилдику зоҳир.

 

ИАК эса, ундан қўрқиб яшади,
Бор кучини унга қарши ташлади.

 

Душман бўлди ИАК билан Тоҳирвой,
Орада мўминлар аҳволига вой.

 

ИАК йўқ қиларди, уламоларни,

Одамлар эргашган ҳукамоларни.

 

Унинг қалбига бир қўрқув тушганди,
Ақли ҳуши эса, бошдан учганди.

 

Динга қарши кураш қилди беомон,

Бўлди мусулмонлар аҳволи ёмон.

 

Тоҳирнинг фитнаси оламга татир,

Бу айтганим хамир учидан патир.

 

ИАКнинг фитнаси, ундан ёмондир,

Шундай бир фитнага тўла замондир.

 

Урушлар авж олди, Афғонистонда,
Дунё эътибори ҳам Толибонда.

 

Ҳаммаси жим туриб, кузатар эди,

Алянсга ёрдамин узатар эди.

 

Шайхни йўқ қилсада, барибир ИАК,

Қалби хотиржамлик топмади мутлақ.

 

Бу шундай бўлиши бегумон эди,

Бу нарса биз учун, хўп аён эди.

 

Тинчлик йўқ эдида, руслар томонда,
Кавказ бўлгасида, Чеченистонда.

 

У томонда жанглар борарди тинмай,
ИАК кузатарди доим эринмай.

 

У амр қилганди мулозимларга,

Ҳар нарсага ҳозиру нозирларга.

 

Кимки, борган бўлса Афғонистонга,

Ёки, Россияга, Чеченистонга.

 

Ушласанглар отиб ўлдиринг, тамом,

Бундайларга энди яшашлик ҳаром!

 

ИАК қўрқар эди, мусулмонлардан,

Мужоҳид, серсоқол, шер ўғлонлардан.

 

Ўзику бир номард, хезалак эди,

Хуш кўргани ароғу газак эди.

 

Шайхнинг йўқолгани бўлсада аён,

Бу учун бўлмади, ҳеч қандай исён.

 

Бу улкан жиноят учун ИАКдан,

Шайхни ўлдиргани учун ноҳақдан.

 

Ҳеч кимса дунёда савол сўрмади,

Уни ким йўқ қилди, биров кўрмади.

 

Бу иш силлиққина битди, гўёки,
Баъзида гапириб қўйилар ёки.

 

Кейин, Жомеъ аҳли пешвосиз қолди,

Улар аламини намоздан олди.

 

Бор эди бир гуруҳ, мардлар, рижоллар,

Уларга таъсирин ўтказмас чоллар.

 

Улар қасд олишни ўйлашар эди,

Доим шу мавзуда сўзлашар эди.

 

Улар кўп норози бўлди тузумдан,

Имом менга афзал дерди, ўзимдан.

 

Улар пешвосига содиқлар эди,

Ҳарб илмида бари собиқлар эди.

 

Хуллас, ўша пайтда, улар вакили,

Хаттобнинг олдига боришган хили.

 

Унга баён этиб, арзи ҳолини,

Тушунтириб унга ўз аҳволини.

 

Қасос олишликка ёрдам сўрашган,

Хаттоб ҳам, ҳақ учун кўп йил курашган.

 

У ўз ёрдамини бераман деган,

Мен мусулмонларни севаман деган.

 

Нима керак бўлса, топиб бераман,

Қўлимдан не келса, майли қиламан.

 

Турли йўллар билан турли асбобни,

Олиб келишганлар, қаранг шитобни.

 

Уларнинг мақсади олмоқлик қасос,

Қасос олиш, инсон фитратига хос.

 

Ноҳақ ўлдирилган ғариб олимдан,

Қасос олишмоқчи бўлди золимдан.

 

Кўп ўйлаб турли хил режалар қилиб,

Турли маълумотни ўрганиб, билиб.

 

Ўн олтинчи феврал, тўқсон тўққизда,

Тонг пайти эрталаб, соат тўққизда.

 

ИАК келар экан, Олий Мажлисга,

Шу куни қасд олиш, лозимдир бизга.

 

Деган, бир қарорга келади булар,
Шунга тайёргарлик қилишар улар.

 

Лекин, шу орада бўлди бир воқеъ,

Золим ИАК учун қулай дарвоқеъ.

 

Баҳром қори деган, йигит бор эди,

У Амир Тоҳирга хизматкор эди.

 

Тоҳир санар эди, ўзини амир,

Амирга ҳамма халқ бўлсин муътамир.

 

Қасоскор йигитлар билан учрашиб,

Турар эди, Баҳром қори гаплашиб.

 

Бу Баҳром Тоҳирнинг вакили эди,

Қасоскор йигитлар, Баҳромга деди.

 

Бизни қасдимиз бор, золим ИАКдан,
Уни ўтказамиз тезда элакдан.

 

Бу ишнинг муддати шу, феврал ойи,
Шу куни портлайди, золим саройи.

 

Афсус, Баҳром қори бир хато қилди,

Ўз жонига ўзи кўп жафо қилди.

 

У айтди қасоскор йигитга қараб,
Амирга итоат вожиб деган Раб.

 

Амир Тоҳир бундай хабари йўқдир,
Бу ишингиз унга отилган ўқдир.

 

Сизлар шошмай туринг, мен бориб унга,

Айтаман бирма бир, тўй қайси кунга.

 

Агар рухсат берса, кейин қиласиз,

Рухсати бўлмаса, бўйин сунасиз.

 

Бу Баҳром қорининг хатоси эди,

Ўз жонига қилган, жафоси эди.

 

Тоҳирни олдига боради Баҳром,

Қуръонни ёд олган, лекин иши хом.

 

Тоҳир унга дейди, тўхтатсин тўйни,

Рухсат йўқ, қилмасин бу каби, ўйни.

 

Менга итоати вожиб уларни,
Сен етказгил бориб, тез ушбуларни.

 

Итоат қилишни истамасалар,
Ҳаммасини ўлдир, бўйсунмаса гар.

 

Аҳмоқ Тоҳир берди, шундай фармонни,

Йўлга чиқди, қаранг қори қуръонни.

 

Афғондан Эронга ўтади қори,

Кейин Туркманистон, ундан юқори,

 

Туркманлар қорини қамоққа олди,

Паспорт сохталиги билиниб қолди.

 

Туркман қамоғида ўтирган қори,

Кўп хатолар қилди, йўқолди ори.

 

У туркман зобитга деди, тез бўлинг,

Менга махфий хизмат топиб келтиринг.

 

Унга айтадиган муҳим гапим бор,

Бу гапни мен тезроқ айтмоғим даркор.

 

Туркман зобитлари келди олдига,

Қори гапирди не келса оғзига.

 

Деди, шундай шундай, тез хабар беринг,

Ўзбек томонига буни етказинг.

 

Тошкентда портлайди бир бомба тезда,

ИАК Парламентга келган бир кезда.

 

Бу хабарни айтинг МХХларга,
Бир чорасин кўрсин, тезроқ уларга.

 

Амал қилиб аҳмоқ Тоҳир сўзига,

Қори бола зулм қилди ўзига.

 

Туркманлар етказди, ушбу хабарни,

Оддий хабар эмас, бир муътабарни.

 

Ўзбек МХХси етиб келишди,

Қоридаги маълумотни билишди.

 

Уни олиб кетиб ўзлари билан,
Ажиб алламбало сўзлари билан.

 

Тошкентда қамоққа тиқиб қўйишди,

Не деса, олдига тўкиб қўйишди.

 

Бу хабар етишди, Иноятга ҳам,

Қилмиши гуноҳу жиноятга ҳам.

 

У буни эшитиб, ҳовлиқиб қолди,

ИАКни олдига қараб йўл олди.

 

Деди, кириб унга, муҳтарам жаноб,

Бу жомеъ аҳлининг, аҳволи хароб.

 

Энди тўрт йил ўтгач, қаранг орадан,

Қорини йўқ қилган шу можародан.

 

Булар сиздан қасос олмоқчи эмиш,

Тоҳирвой тўхтатиб қолмоқчи эмиш.

 

Тоҳирни одами ушланиб қолди,

Барча маълумотни шу тўкиб солди.

 

Ўйланиб ўйига етмасди ИАК,

У бундай бир нарса кутарди мутлақ.

 

Лекин, Жомеъ аҳли йўқолиб кетди,

Ким қаёққа кетди, ким ўлиб кетди?!

 

Наҳотки, орадан ўтиб шунча йил,

Қасоскорлар чиқиб қолди, энди бил.

 

Хўп, нима қиламиз энди буларни,

Ўйлаб кўриш керак, биз ушбуларни?.

 

Рустам Иноятдан эшитдим буни,

Кўпаймоқда турли фирқа тун куни.

 

Уларнинг барчаси назоратдадир,

Қора рўйхатларда, фалокатдадир.

 

Буларни барчасин қамамоқ учун,

Бизга лозим эди, баҳона бир кун.

 

Бу ёқда бор яна демократлар,

Яна турли туман маслакратлар.

 

Ҳаммасини йиғиб териб олишга,

Бир каттароқ сабаб керак бу ишга.

 

Мана шу бомбаси портласа агар,
Бундан бизга асло етмайди зарар.

 

Кимлар ўлса ўлар, тасодифий ҳол,

Кейин биз қамаймиз, қўрқмай бемалол!

 

Шундай фикрларни ўйларди ИАК,

Охир бир қарорга келди бу бадбахт.

 

Деди, эшит сўзим Рустам Иноят,

Биз сен билан қилдик, сонсиз жиноят.

 

Кел яна қиламиз, бир катта ўйин,

Қамаймиз ким бизга, сунмаса бўйин!

 

Сен индамай тургин, ўша бомбани,

Портлатса портлатсин, ўлдирсин мани.

 

Мен эса, кейинроқ келиб майдонга,

Жар соламан кейин, жумла жаҳонга.

 

Сен кейин бошлайсан, ушлаб қамашни,

Ўргатиш шарт эмас, сенга ямашни.

 

Хўп, деди тиржайиб туриб Иноят,

Қилсак қилибмизда яна жиноят.

 

Анави қорини дамини ўчир,

Дегил: бу сирни биз, билмадик, кечир!

 

Шундай қилиб, фитна бошланди, эй воҳ,

Бу ёғи не бўлди, ҳаммамиз гувоҳ.

​

​